بلاگ
معرفی انواع دان قهوه: بررسی انواع دانه قهوه و ویژگی‌های هرکدام
قهوه زمانی به‌صورت جدی وارد زندگی روزمره مردم شد که دیگر فقط یک نوشیدنی صبحگاهی یا سنتی نبود. تبدیل شد به یک وقفه لذت‌بخش در میانه شلوغی‌های روز، و حتی بستری برای گفت‌وگو، خلاقیت و آرامش. با گسترش قهوه‌خانه‌ها و فرهنگ‌سازی پیرامون آن، مردم به‌تدریج کنجکاو شدند بدانند انواع دان قهوه که این‌همه شور و هیجان به پا کرده، دقیقاً چیست و چرا این‌قدر متفاوت عمل می‌کند.
دان شناسی قهوه چیست؟
بیایید قبل از اینکه وارد جزئیات شویم، به معنای دان شناسی قهوه بپردازیم. این اصطلاح، اشاره دارد به شناخت علمی و تجربی انواع دان قهوه، خصوصیات طعمی، میزان کافئین قهوه، محل رشد و تأثیر عوامل مختلف مثل ارتفاع و فرآوری. این دانش برای باریستاهایی که قصد دارند حرفه‌ای کار کنند، الزامی است.
عربیکا یا روبوستا؟ این دو نام آشنا
از میان انواع دان قهوه، دو نوع اصلی و جهانی داریم که تقریباً همه چیز از اینجا شروع می‌شود: دانه قهوه عربیکا و دانه قهوه روبوستا.
انواع دان قهوه عربیکا
دانه عربیکا که حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد تولید جهانی را شامل می‌شود، طعمی لطیف، شیرین، گاهی گلی و میوه‌ای دارد. کمی اسیدیته‌ی دلنشین دارد و وقتی به درستی دم شود، یادآور طعم‌هایی مثل بلوبری، شکلات یا فندق است.
عربیکا در ارتفاعات بالا رشد می‌کند مثل اتیوپی، کلمبیا، و برزیل.
نکته: به‌طور خاص دان قهوه کلمبیا یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع عربیکا است که به‌دلیل شرایط اقلیمی خاصش، ترکیبی بی‌نظیر از رایحه و تعادل طعمی دارد.
انواع دان قهوه روبوستا
از طرفی قهوه روبوستا طعمی قوی‌تر و خاکی‌تر دارد. میزان کافئین انواع قهوه روبوستا تقریباً دو برابر عربیکاست، و همین باعث شده مقاوم‌تر در برابر آفات باشند. برای مثال دان قهوه روبوستا چری هند یکی از نمونه‌های خاص این دسته است. قهوه‌ای قوی، با رایحه‌ای دودی و یادآور چوب و شکلات تلخ.
دان قهوه از کجا می‌آید؟ جغرافیای طعم
نکته‌ای که شاید کمتر به آن توجه شود، محل رشد دانه است. هر منطقه بسته به ارتفاع، نوع خاک، میزان بارش و روش فرآوری، طعمی خاص به دانه می‌دهد. در ادامه چند نمونه را مرور کرده‌ایم:
- دان قهوه ویتنام: یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان روبوستا در دنیاست. قهوه‌های ویتنامی اغلب در انواع قهوه فوری یا قهوه سرد شیری استفاده می‌شوند.
- دان قهوه گواتمالا: با ارتفاع بالا و آتشفشان‌های فعال، قهوه‌ای بسیار متعادل، خوش‌عطر و مناسب برای روش‌های دستی دم‌آوری مثل پور-اور.
- دان قهوه چری: چری نوعی فرآوری دانه است که در هند رایج است. دانه‌ها کامل و سفت هستند و طعمی عمیق و غالب دارند.
انتخاب برند: از خارجی تا معتبر ایرانی
حتماً تا به حال با برندهایی مانند دان قهوه لاوازا یا دان قهوه فول کافئین گرند کافی برخورد داشته‌اید. لاوازا، برند ایتالیایی مشهوری است که به کیفیت ثابت، طعم متعادل و عملکرد بالا در اسپرسو معروف است. اما بیایید صادق باشیم؛ قیمت این برندهای قهوه در ایران، به‌خصوص در سال‌های اخیر و با بالا رفتن قیمت دلار، از دسترس خیلی‌ها خارج شده است. بسیاری از کافه‌ها و حتی فروشگاه‌های زنجیره‌ای کوچک، دیگر نمی‌توانند با خیال راحت از این برندها خرید کنند.
به همین دلیل ما در قهوه دیامانته وارد زمینه تولید و پخش قهوه تخصصی شدیم. هدفمان این است که بتوانیم قهوه‌هایی باکیفیت، متنوع و در عین حال مقرون‌به‌صرفه ارائه دهیم؛ قهوه‌هایی که هم پاسخ‌گوی نیاز کافه‌ها و باریستاهای حرفه‌ای باشند و هم برای مصرف‌کننده خانگی قابل‌اعتماد و در دسترس.
دان قهوه ترک؛ فقط نامش ترکی است؟
شاید در نگاه اول فکر کنید دان قهوه ترک یک نوع دانه خاص است، اما واقعیت این است که این اصطلاح بیشتر به روش خاص دم‌آوری اشاره دارد. روشی که در آن پودر بسیار نرم قهوه را در آب و شعله ملایم می‌جوشانند تا عصاره‌ای غلیظ و کرم‌دار به‌دست بیاید. اما دانه‌ای که برای قهوه ترک استفاده می‌شود چه نوعی است؟
برای قهوه‌های ترک از عربیکاهای برزیلی استفاده می‌شود، با رُست تیره و بادی قوی. دلیلش هم این است که عربیکا در این روش دم‌آوری می‌تواند طعمی تلخ اما متعادل و رایحه‌ای گرم ایجاد کند.
چطور انتخاب کنیم؟ راهنمای ساده
اگر طعم ملایم و میوه‌ای می‌خواهید، به‌سراغ عربیکا بروید. اما در صورتی که روزتان نیاز به انرژی بیشتری دارد و دنبال قهوه‌ای هستید که حسابی بیدارتان کند، روبوستا بهترین انتخاب است. این دانه‌ها کافئین بالاتری دارند، و در ترکیب با شیر یا شکر، همچنان طعم قوی دارند.
حتی می‌توانید ترکیبی از هر دو را امتحان کنید. در بسیاری از ترکیبات اسپرسو، ترکیبی از عربیکا و روبوستا استفاده می‌شود (برای مثال ۷۰٪ عربیکا و ۳۰٪ روبوستا) تا هم تعادل طعمی حفظ شود و هم کرمای خوبی ایجاد گردد.
جمع‌بندی
حالا که با انواع دان قهوه آشنا شده‌اید، می‌دانید که انتخاب نوع دانه، نقش مهمی در طعم نهایی فنجان قهوه شما دارد. نکته‌ای که باید بدانید این است که دانه‌های قهوه حتی بعد از آسیاب شدن هم به زمان حساس‌اند؛ اگر مدت زیادی از آسیاب آن بگذرد، طعم و رایحه‌اش به‌شدت افت می‌کند. بنابراین همیشه توصیه می‌شود انواع دان قهوه را به‌صورت کامل تهیه کنید و درست پیش از دم‌آوری آن را آسیاب کنید.
و حالا اگر دنبال گزینه‌ای هستید که هم کیفیت مطلوب داشته باشد، هم تنوع در ترکیب‌ها و هم قیمتی مناسب برای مصرف خانگی یا کافی‌شاپ، حتماً یک‌بار محصولات قهوه دیامانته را امتحان کنید. چه طرفدار دان قهوه چری باشید، چه دنبال رست روشن عربیکا، یا ترکیب‌های خاص برای اسپرسو؛ دیامانته می‌تواند یک گزینه مقرون‌به‌صرفه برای خرید انواع دان قهوه باشد.