بلاگ
قهوه شنی؛ سنتی‌ترین روش دم کردن قهوه
قدیمی‌ترین روش برای دم کردن قهوه متعلق به ترک‌ها است! روشی که قهوه شنی نام دارد. همانطور که از نام آن مشخص است، اصلی‌ترین تجهیزات برای درست کردن این قهوه، شن است. این روش دم کردن قهوه به قرن‌ها پیش و به زندگی مردم در دوران امپراتوری عثمانی برمی‌گردد. در روش قهوه ترک شنی از ظرفی به نام جزوه (Cezve) استفاده می‌شود که از جنس مس یا برنج ساخته می‌شود. این ظرف با قهوه‌ی پودر شده، آب و در صورت دلخواه شکر، پر می‌شود و سپس داخل شن داغ قرار می‌گیرد تا قهوه آماده شود.
قهوه شنی چیست؟
کافی است فقط یک ویدئوی ساده در فضای مجازی از قهوه فروشی‌های استانبول دیده باشید: قهوه‌جوشی کوچک که آرام‌آرام در بستری از شن داغ غوطه‌ور است، حباب‌هایی که نرم و بی‌صدا روی سطح مایع قهوه شکل می‌گیرند، و بعد عطری که حتی پشت گوشی هم می‌توان آن را حس کرد.
قهوه شنی یا همان قهوه ترک روی شن قدیمی‌ترین روش دم کردن قهوه است که خاستگاه آن برمی‌گردد به قبایل کوچ‌رو در امپراتوری عثمانی. جایی که طبیعت و امکانات ابتدایی باعث شدند از دل خاک و شن، هنری چنین ظریف متولد شود.
پس قهوه شنی ترک چیست؟ روشی است که در آن از شن داغ به عنوان منبع حرارتی استفاده می‌شود. این یعنی حرارتی یکنواخت، آهسته، و پیوسته.
طرز تهیه قهوه شنی
برای درست‌کردن قهوه شنی، چه چیزهایی نیاز داریم؟ و چطور این نوشیدنی دل‌فریب را دم می‌کنیم؟ در این قسمت به این سوال‌ها پاسخ می‌دهیم:
مواد لازم:
- پودر قهوه ترک: بسیار نرم، تقریباً شبیه آرد
- آب سرد
- شکر (دلخواه است. می‌توانید بدون شکر هم تهیه‌اش کنید)
- ادویه‌هایی مانند هل (اگر حال و هوای شرقی‌تری خواستید)
وسایل مورد نیاز:
- یک قهوه‌جوش مخصوص، که به آن جِزوه یا ایبریک می‌گویند – با دسته بلند و جنس اغلب مسی
- یک سینی کم‌عمق پر از شن، که روی منبع حرارتی (اجاق یا شعله) قرار می‌گیرد
مراحل دم‌آوری قهوه شنی:
- اول از همه قهوه، آب و شکر را در قهوه‌جوش بریزید و هم بزنید.
- حالا قهوه‌جوش را به آرامی در شن داغ فرو کنید. دقت کنید که عمق فرو رفتن آن مهم است.
- حالا زمان می‌خواهد. باید منتظر بمانید تا کف قهوه به آرامی شروع به بالا آمدن کند. نه بجوشد، نه سر برود. فقط بالا بیاید.
- وقتی کف به لبه رسید، آن را بیرون بیاورید، کف را با قاشق در فنجان بریزید و دوباره قهوه‌جوش را به شن برگردانید. این کار را یک یا دو بار تکرار کنید.
- حالا قهوه را به آرامی در فنجان بریزید. بدون صافی. بدون فیلتری.
طعم، بافت و رایحه قهوه شنی چرا این‌قدر خاص است؟
قهوه شنی شبیه قهوه‌های عادی نیست. نه اسپرسو است، نه قهوه فرانسه، نه چیزی که بشود با دستگاه‌های مدرن ساخت. این نوشیدنی واقعا خاص است.
- بافت: سنگین، ابریشمی، و کمی گِل‌مانند.
- طعم: قوی و تلخ، با ردپایی از خاک، چوب، مغزها و حتی میوه‌ها.
- اگر شکر و هل اضافه کرده باشید، پیچیدگی طعمی آن چند برابر می‌شود.
و بعد از نوشیدن؟ حتما فال بگیرید، حتی برای تفریح‌اش!
چرا از شن استفاده می‌شود؟
دم کردن قهوه با شن به این دلیل نبوده که وسیله دیگری برای گرما دادن به قهوه وجود نداشته. دلایل دیگری مثل حرارت یکنواخت باعث استفاده از این ماده شده است. برای اطلاعات بیشتر ادامه این بخش را حتما بخوانید:
- حرارت یکنواخت: شن از سوختن یا جوشیدن ناگهانی قهوه جلوگیری می‌کند.
- کنترل بالا: با تنظیم عمق قهوه‌جوش در شن، می‌توانید شدت حرارت را تنظیم کنید.
- دم‌آوری آهسته و کامل: تمام روغن‌ها و رایحه‌های قهوه استخراج می‌شوند.
مزایا و چالش‌های نوشیدن قهوه شنی چیست؟
مزایای نوشیدن قهوه شنی را می‌توانیم در لیست زیر خلاصه کنیم:
- طعم عمیق و غنی
- کنترل دقیق دما
- حفظ ترکیبات مفید قهوه
- کف غلیظ و پایدار
- نیاز نداشتن به تجهیزات پیچیده
- پایین بودن میزان اسیدیته
البته که نوشیدن این قهوه یک سری معایب هم دارد. مثل زمان‌بر بودن درست کردن‌اش! برای دم کردن قهوه حدود 15 دقیقه باید زمان بگذارید که هر کسی این وقت را صبح‌ها برای دم کردن قهوه خود ندارد. همچنین باید یک جای مخصوص داشته باشی تا بتونی این شن‌ها را داغ کرده و قهوه را دم کنید که پیدا کردن همچین نقطه‌ای در آپارتمان‌های امروزی کار سختی است!
سخن پایانی
قهوه شنی، از روند دم کردن‌اش تا نوشیدن آن یک مراسم سنتی و تاریخی است. هر فنجان از آن در کنار طعم جذابی که دارد می‌تواند لحظاتی بسیار خوب برای‌تان رقم بزند، صرفاً با اختصاص چند دقیقه زمان و رعایت چند نکته ساده قهوه‌تان آماده است:
- گرم کردن شن تا دمای مناسب (حدود ۱۵۰–۱۶۰ درجه سانتی‌گراد)
- کنترل عمق قرارگیری جزوه در شن برای دم‌آوری یکنواخت
- کف‌گیری ۱–۲ مرحله‌ای قبل از سرو برای ثبت طعم و بافت مطلوب
قهوه دیامانته حاضر است تا تمامی سفارشات‌تان را به صورت عمده یا تک، حاضر کند و قهوه‌های تازه را با قیمت مناسب، درب منزل تحویل‌تان دهد. ما اینجا هستیم که علاوه بر گرفتن سفارش‌تان راهنمایی‌های لازم را برای خرید قهوه طبق سلیقه‌تان ارائه دهیم، همین الان با ما تماس بگیرید!