بزرگترین تولید کننده قهوه در ایران؛ با برندهای پیشرو آشنا شوید!

حرف اول تولید قهوه در جهان را کشورهایی می‌زنند که در نوار جغرافیایی خاصی به نام «کمربند قهوه» قرار گرفته‌اند؛ منطقه‌ای بین مدارهای ۲۵ درجه شمالی تا ۳۰ درجه جنوبی مثل برزیل، ویتنام، کلمبیا، اتیوپی و هند که اصلی ترین تولید کننده قهوه هستند.

اما ایران با آن‌که از نظر جغرافیایی در این کمربند قرار ندارد و امکان کشت قهوه در مقیاس تجاری در آن فراهم نیست، در ده سال اخیر به یکی از قطب‌های مصرف و پردازش قهوه در منطقه تبدیل شده است. در این بین پرسشی مطرح می‌شود: در کشوری که امکان کشت قهوه ندارد، چه کسانی پرچم تولید کننده قهوه بودن را در دست گرفته‌اند؟

قهوه در ایران؛ مصرفی پرهیجان، تولیدی محدود

پیش از معرفی بزرگترین تولید کننده قهوه در ایران باید به واقعیتی اشاره کنیم که شاید برای بسیاری از مخاطبان تازه‌وارد به این صنعت جالب باشد: ایران هیچ‌گونه تولید بومی دانه‌ی قهوه ندارد. نه مزرعه‌ای، نه گلخانه‌ای، نه فرآیندی کشاورزی.

در نتیجه تمام قهوه‌ای که در ایران مصرف می‌شود، از کشورهای تولید کننده قهوه مانند برزیل وارد می‌شود. برزیل اولین کشور تولید کننده قهوه در جهان است و دانه‌های عربیکای این کشور با بدنۀ نرم و طعم متعادل‌شان بسیار مورد توجه بازار ایران هستند.

از دانه سبز تا فنجان؛ مسیر پردازش در ایران

با وجود نبود زیرساخت برای کشت قهوه، بازار رست و بسته‌بندی آن در ایران در حال رشد است و در این میان، سه برند بیش از دیگران بر روی صنعت قهوه ایران تاثیرات مثبت گذاشته‌اند: پرتو پدیده، قهوه دیامانته و فلیچیتا.

پرتو پدیده

در میان برندهایی که تلاش می‌کنند پردازش قهوه را حرفه‌ای‌تر انجام دهند، قهوه پرتو پدیده یکی از برجسته‌ترین نام‌هاست. با استفاده از خطوط برشته‌کاری دقیق و استاندارد، و واردات هدفمند دانه‌های سبز، این شرکت موفق شده قهوه‌هایی تولید کند که حتی در بازار صادرات منطقه‌ای نیز رقابت‌پذیر باشند.

دیامانته

دیامانته اگرچه قدمتی کمتری دارد، اما با تمرکز بر کیفیت و توجه به خواست بازار نسل سوم قهوه در ایران (Coffee Third Wave)، توانسته در مدت کوتاهی محبوبیت فراوانی به‌دست آورد و به عنوان بهترین برند قهوه در ایران شناخته شود. این برند به صورت خاص روی دانه‌های عربیکا از کشورهای تولید کننده قهوه عربیکا مانند کلمبیا، اتیوپی و پرو تمرکز کرده است.

فلیچیتا

برندی با رویکردی خاص در حوزه‌ی قهوه‌های تخصصی و تک‌خاستگاه (Single Origin). قهوه فلیچیتا علاوه بر واردات مستقیم دانه‌های باکیفیت از مزرعه‌های کوچک در آفریقا و آمریکای لاتین، فرآیند برشته‌کاری سفارشی برای کافه‌ها و حتی مصرف‌کنندگان خانگی ارائه می‌دهد.

چالش‌ها و واقعیت‌های صنعت قهوه در ایران

هرچند برندهای یادشده در تلاشند تا تصویر بهتری از صنعت قهوه ارائه دهند، اما مسیر پیش‌روی آنان پر از چالش است:

چرا قهوه ایران ظرفیت رشد دارد؟

در کنار همه‌ی موانع، نشانه‌های روشن‌تری نیز در مسیر دیده می‌شود.

آمارها نشان می‌دهند که حجم بازار خرده‌فروشی قهوه در ایران به بیش از ۳۸۰ میلیون دلار رسیده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ رشد سالانه‌ای نزدیک به ۱۷٪ داشته باشد.

افزایش مصرف قهوه در خانه‌ها، رشد کافه‌های تخصصی (تنها در تهران بیش از ۲۵۰ کافه مجوزدار وجود دارد)، و تمایل جوانان به نوشیدنی‌های ترکیبی مانند لاته و کاپوچینو همگی از عواملی هستند که بازار مصرف را تقویت می‌کنند.

بهترین قهوه مال کدام کشور است؟

پرسشی که همیشه در میان مصرف‌کنندگان تازه‌کار مطرح می‌شود. پاسخ، بیش از آن‌که مطلق باشد، به ذائقه و نوع نوشیدنی بستگی دارد:

در صورتی که طعم تلخ را بیشتر می‌پسندید، کشورهای تولید کننده قهوه روبوستا را باید بشناسید تا در خرید نام‌ آن‌ها را روی بسته‌بندی قهوه بررسی کنید:

• ویتنام
• اندونزی
• هند
• اوگاندا
• برزیل

جمع‌بندی

هرچند ایران در میان کشورهای تولید کننده قهوه جایگاهی ندارد و امکان تولید مستقیم این محصول را ندارد، اما بازار برشته‌کاری قهوه و مصرف آن به‌شدت در حال توسعه است.

با وجود چالش‌های زیرساختی و تحریم، شرکت‌هایی مثل پرتو پدیده، دیامانته و فلیچیتا سعی داشته‌اند تا از پتانسیل این بازار بهره ببرند و تجربه‌ی قهوه‌ای حرفه‌ای‌تر برای مصرف‌کننده‌ی ایرانی فراهم کنند.

افزایش آگاهی عمومی، گسترش کافه‌ها، رشد روش‌های دم‌آوری خانگی و مشارکت فعال بانوان در زنجیره‌ی تولید و مصرف قهوه، همه و همه نوید شکل‌گیری فرهنگی تازه را می‌دهند. با تقویت آموزش تخصصی، سرمایه‌گذاری در پردازش صنعتی، و همکاری هوشمندانه با بازارهای منطقه، ایران می‌تواند به جایگاهی قابل احترام در حوزه‌ی فرآوری و صادرات قهوه آماده دست پیدا کند؛ حتی اگر خودش دانه‌ای نکارَد.