بلاگ
عصاره‌گیری قهوه چیست؟ نکات مهم و راهنمای عصاره گیری قهوه
در دنیای قهوه، کیفیت نوشیدنی نهایی تنها به نوع دانه بستگی ندارد، بلکه فرآیند استخراج یا همان عصاره‌گیری قهوه (Coffee Extraction) نقشی اساسی ایفا می‌کند. اما دقیقاً عصاره گیری قهوه چیست و چرا این‌قدر اهمیت دارد؟ در این مقاله، به طور کامل به این مفهوم، انواع روش‌های عصاره‌گیری، نحوه محاسبه درصد عصاره‌گیری قهوه و بهترین نکات برای عصاره‌گیری صحیح خواهیم پرداخت.
عصاره گیری قهوه چیست؟ (Coffee Extraction)
عصاره‌گیری قهوه فرآیندی است که طی آن ترکیبات محلول دانه‌ی قهوه در آب استخراج می‌شود. این ترکیبات شامل اسیدها، قندها، روغن‌ها و ترکیبات معطر هستند که عطر، طعم و بادی (بافت دهانی) قهوه را شکل می‌دهند. یک عصاره‌گیری موفق می‌تواند تمام ویژگی‌های مثبت قهوه را به فنجان منتقل کند، در حالی که عصاره‌گیری ضعیف یا بیش از حد می‌تواند منجر به نوشیدنی‌ای تلخ، بی‌مزه یا زننده شود.
بهترین روش عصاره گیری قهوه
بهترین روش عصاره گیری قهوه بسته به نوع قهوه، تجهیزات موجود و هدف شما از نوشیدن متفاوت است. با این حال، رعایت چند اصل مهم می‌تواند کیفیت عصاره‌گیری را در هر روشی تضمین کند:
- آسیاب مناسب: دانه‌های قهوه باید متناسب با روش دم‌آوری قهوه آسیاب شوند.
- نسبت قهوه به آب: رعایت نسبت‌های استاندارد (مثلاً ۱:۱۶ برای قهوه موج سوم) اهمیت دارد.
- دما: دمای آب باید بین ۹۲ تا ۹۶ درجه سانتی‌گراد باشد.
- زمان: هر روش عصاره‌گیری زمان خاص خود را می‌طلبد.
اگر از قهوه‌های تخصصی باکیفیت مثل قهوه دیامانته استفاده کنید، اهمیت رعایت این نکات دوچندان می‌شود، چراکه هر نقصی می‌تواند کیفیت بالای قهوه را تحت‌الشعاع قرار دهد.
انواع عصاره گیری قهوه
در دنیای قهوه، روش‌های مختلفی برای عصاره‌گیری وجود دارد که هر کدام ویژگی‌ها و نتایج منحصر‌به‌فردی دارند:
- اسپرسو: عصاره‌گیری تحت فشار زیاد در زمان کوتاه (۲۰ تا ۳۰ ثانیه) انجام می‌شود.
- فرنچ پرس: عصاره‌گیری طولانی‌تر (۴ تا ۵ دقیقه) با تماس کامل آب و قهوه.
- پوراور (V60، کالیتا): عصاره‌گیری کنترل‌شده و تدریجی با ریختن آب به صورت دایره‌ای.
- ایروپرس: ترکیبی از فشار دستی و عصاره‌گیری غوطه‌ور.
- کولد برو: عصاره‌گیری با آب سرد طی ۱۲ تا ۲۴ ساعت، که نتیجه‌ای با اسیدیته کم می‌دهد.
هر یک از این روش‌ها باعث استخراج طعم‌ها و رایحه‌های متفاوتی از قهوه می‌شود.
درصد عصاره گیری قهوه چیست؟
درصد عصاره گیری قهوه (Extraction Yield) نشان‌دهنده‌ی مقدار ترکیبات استخراج‌شده از دانه‌های قهوه است.
به طور معمول، بهترین بازه‌ی درصد عصاره‌گیری قهوه بین ۱۸٪ تا ۲۲٪ است. اگر عصاره‌گیری کمتر از ۱۸٪ باشد، قهوه طعمی خام، ترش و نپخته دارد (زیرعصاره‌گیری). اگر بیش از ۲۲٪ شود، قهوه بیش از حد تلخ و نامطلوب خواهد شد (بیش‌عصاره‌گیری).
استفاده از قهوه‌های تخصصی و قهوه ترکیبی مانند قهوه دیامانته که به طور ویژه برای کافه‌ها و سوپرمارکت‌ها تولید و عرضه می‌شود، می‌تواند کیفیت عصاره‌گیری را به طرز چشمگیری افزایش دهد و تجربه‌ای بی‌نقص از عطر و طعم قهوه ارائه دهد.
محاسبه درصد عصاره گیری قهوه
محاسبه دقیق درصد عصاره‌گیری قهوه نیاز به ابزارهایی مثل رفراکتومتر دارد، اما می‌توان یک تخمین نسبی نیز داشت. روش محاسبه به این صورت است:
- TDS (Total Dissolved Solids) یا میزان جامدات محلول را اندازه‌گیری کنید.
- وزن نوشیدنی نهایی را بدانید.
- از فرمول زیر استفاده کنید:
به عنوان مثال، اگر TDS برابر با ۱.۳٪، وزن نوشیدنی ۳۰۰ گرم و وزن قهوه خشک ۲۰ گرم باشد، درصد عصاره‌گیری برابر با حدود ۱۹.۵٪ خواهد بود که در بازه‌ی مطلوب قرار دارد.
نحوه عصاره گیری قهوه اسپرسو
اسپرسو یکی از حساس‌ترین روش‌های عصاره‌گیری قهوه است. نحوه عصاره گیری قهوه اسپرسو شامل رعایت دقیق چند نکته است:
- میزان آسیاب: باید بسیار ریز و یکنواخت باشد.
- دما: بین ۹۲ تا ۹۶ درجه سانتی‌گراد.
- نسبت قهوه به نوشیدنی: معمولاً ۱:۲ (مثلاً ۱۸ گرم قهوه برای ۳۶ گرم نوشیدنی).
- فشار: باید حدود ۹ بار باشد.
- زمان: حدود ۲۵ تا ۳۰ ثانیه.
کیفیت عصاره‌گیری اسپرسو به شدت به تنظیم دقیق این پارامترها بستگی دارد. استفاده از قهوه تخصصی مثل قهوه دیامانته می‌تواند طعمی متعادل، پیچیده و شیرین به اسپرسوی شما بدهد.
زمان عصاره گیری اسپرسو دبل
اسپرسو دبل (Double Espresso) یعنی عصاره‌گیری دوبرابر قهوه نسبت به یک اسپرسوی معمولی، اما زمان عصاره‌گیری لزوماً دو برابر نمی‌شود. زمان عصاره گیری اسپرسو دبل معمولاً بین ۲۵ تا ۳۰ ثانیه باقی می‌ماند، با این تفاوت که:
- مقدار قهوه‌ی آسیاب‌شده بیشتر است (مثلاً ۱۸ تا ۲۰ گرم به جای ۹ گرم).
- خروجی نوشیدنی نیز بیشتر است (مثلاً ۳۶ تا ۴۰ میلی‌لیتر).
تغییر زمان عصاره‌گیری می‌تواند به تغییرات شدید در طعم و کیفیت منجر شود، بنابراین حفظ تعادل بسیار اهمیت دارد.
اهمیت عصاره‌گیری قهوه
در دنیای قهوه تخصصی، تسلط بر هنر عصاره‌گیری قهوه اهمیت بالایی دارد. این فرآیند تعیین می‌کند که فنجان قهوه شما چقدر طعم، عطر، شیرینی، اسیدیته و تلخی خواهد داشت. عصاره‌گیری صحیح می‌تواند این عناصر را در تعادلی کامل قرار دهد و نوشیدنی‌ای تمیز، پیچیده و لذت‌بخش ارائه کند.
چه در خانه با فرنچ پرس ساده قهوه دم کنید، چه با دستگاه اسپرسوساز حرفه‌ای شات اسپرسو بگیرید، درک و کنترل فرآیند عصاره‌گیری به شما کمک می‌کند بهترین ویژگی‌های دانه‌های قهوه خود را استخراج کنید.
نکته‌ی پایانی
عصاره‌گیری قهوه هنری است که با دقت، دانش و تجربه تکمیل می‌شود. دانستن اینکه عصاره گیری قهوه چیست، چگونه بهترین روش عصاره گیری قهوه را انتخاب کنیم، چطور درصد عصاره گیری قهوه را محاسبه کنیم و نحوه صحیح عصاره گیری قهوه اسپرسو و اسپرسو دبل چگونه است، می‌تواند تجربه‌ی قهوه‌نوشی شما را متحول کند. همچنین استفاده از قهوه‌های تخصصی و مرغوب مانند قهوه دیامانته کمک می‌کند تا بهترین نتیجه‌ی ممکن از این هنر استخراج شود.
اگر به دنبال حداکثر بهره‌برداری از فرآیند عصاره‌گیری قهوه هستید، توصیه می‌شود از دانه‌های مرغوبی مانند محصولات قهوه دیامانته استفاده کنید؛ برندی که در زمینه تولید و پخش قهوه تخصصی و ترکیبی برای کافه‌ها و سوپرمارکت‌ها فعالیت می‌کند.